හදිසි කැබිනට් තීරණය ගැන කුකුසක්.

අදාළ ඉඩම් පැවරීමට සුදුසු ක්‍රමවේදයක් ඉදිරිපත් කරන ලෙස 2020.07.01 දා පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී පරිසර හා වනජීවී සම්පත් ඇමතිවරයාට දැනුම්දී ඇත.

තවදුරටත් කැලෑ ලෙස පවත්වාගෙන යෑමට නුසුදුසු ඉඩම් ගොවීන්ට පැවරීමේ ක්‍රමවේදයක් දැනටමත් තිබියදී, ගොවි ජනතාවට සහන සැලසීම සඳහා බව පවසමින් 5/2001 චක්‍ර ලේඛය හදිසියේ අවලංගු කිරීමට උත්සාහ කිරීම සැකයට තුඩුදෙන බව පරිසර නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන කියා සිටියි .

‘අවශේෂ වනාන්තර’ වල වටිනාකමක් තිබේද?

එම වචනය සිංහලට පරිවර්තනය කිරීමේදී ‘වෙනත් රජයේ වනාන්තර’ යන නිවැරදි වචනය වෙනුවට ‘අවශේෂ වනාන්තර’ හෝ ‘අවශේෂ කැලෑ’ යන්න භාවිත කෙරෙන බව නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන පවසයි .

ජෛව විද්‍යාත්මකව ඉතා ඉහළ වටිනාකමක් සහිත අක්කර දහස් ගණනක් විශාල වනාන්තරවල සිට කුඩා සංවේදී පරිසර කලාප ද මීට අයත්වේ. ගංගා ඇළදොළ රක්ෂිත, ඇතැම් ජලපෝෂක ප්‍රදේශ ඓතිහාසික හා පුරාවිද්‍යාත්මක ස්ථාන රැසක් අවශේෂ වනාන්තර තුළ දක්නට ලැබේ.

කැබිනට් මණ්ඩලය ගත් තීන්දුව

අවශේෂ වන්තර ලෙස හඳුන්වන මෙම ඉඩම් අතීතයේදී දිසාපතිවරු හා ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු යටතේ පැවති අතර ඒවා වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තම්න්තුව යටතට 2001 අගෝස්තු 10 වැනි දින පවරනු ලැබුවේ 5/2001 දරණ චක්‍ර ලේඛය මගිනි.

එම ඉඩම් නැවත දිසාපතිවරුන්ට හා ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරුන්ට පැවරීමට සුදුසු ක්‍රමවේදයක් අමාත්‍ය මණ්ඩලය වෙත ඉදිරිපත් කරන ලෙස ජූලි 01 පැවති කැබිනට් මණ්ඩල රැස්වීමේදී පරිසර හා වනජීවී සම්පත් ඇමතිවරයාට දැනුම්දී තිබේ.

”කලින් ඒවායේ නියෝජිතයා තමයි දිස්ත්‍රික් ලේකම්වරයා. ඔහු යටතේ ප්‍රාදේශීය ලේකම්, රජයේ දේපලවල භාරකරු. එයාට පවරා දෙනවා මිසක් පුද්ගලික අංශයේ කාටවත් පවරා දීමක් වෙන්නේ නෑ. දැනට තියෙන ක්‍රමවේදය තුළ නිවසත්, සමහර වෙලාවට වැසිකිළිය වන සංරක්ෂණ ප්‍රදේශයට ගැසට් වෙලා. ඊළඟට හේන් ගොවිතැනක් කරගෙන ඉන්න අයට ලඳු කැලෑ ප්‍රදේශ අහිමිවෙලා” යනුවෙන් පැවසු ආචාර්ය බන්දුල ගුණවර්ධන පෙන්වා දෙන්නේ රටේ නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට ඉඩම් පරිහරණය සඳහා ඇති අවස්ථාව ගැමි ජනයාට ඇහිරී ඇති නිසා ඔවුන් පීඩාවට පත්ව සිටින බවය.

විශේෂයෙන් දකුණු පළාතේ ගොවි ජනතාවගේ ගැටලු සළකා බලා අග්‍රාමාත්‍යවරයා සහ ජනාධිපතිවරයා මීට මැදිහත් වූ බව ජුලි 02 වැනිදා පැවති කැබිනට් තීරණ දැනුම් දීමේ මාධ්‍ය හමුවේදී ප්‍රකාශ කෙරුණි.

”හදිසි කැබිනට් තීරණය ගැන කුකුසක්”

මහ මැතිවරණයක් ප්‍රකාශයට පත්කර ඇති අවස්ථාවක අන්තර්වාර කැබිනට් මණ්ඩලයක් මගින් ගන්නේ කඩිනම්, හදිසි තීරණ බැවින් මේ අවස්ථාවේදී ගෙන ඇති තීන්දුව ගැන කුකුසක් මතුවන බව නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන පවසයි.

”සෑම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයකම පිහිටි වනාන්තර නොවන ඉඩම් බෙදා දීමට අවශ්‍ය නීතිමය තත්ත්වයන් සඳහන් 2/2006 නමින් චක්‍ර ලේඛයක් දැනටමත් තියෙනවා. අපි සහ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව හැර කවුරුවත් අද ඒ චක්‍ර ලේඛය ගැන කතා කරන්නේ නෑ.” යනුවෙන් නීතිඥ ජගත් ගුණවර්ධන වැඩිදුරටත්  කියා සිටියි .

පරිසරයට විය හැකි බලපෑම

රක්ෂිත ප්‍රදේශ අතර අඛණ්ඩ වන ආවරණයක් ඇති කරන අවශේෂ වනාන්තර හෙක්ටයාර ලක්ෂ පහකට පමණ එකවර නීතිමය ආරක්ෂාව අහිමි වුවහොත් එම ප්‍රදේශවල සිටින ජීවීන්ට මෙන්ම ඊට යාබදව පවතින රක්ෂිතවල ඇති ශාක සහ සතුන්ට ද විශාල බලපෑමක් සිදු වන බව ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ, ප්‍රවේණි සහ අණුක ජීව විද්‍යා අංශයේ ආචාර්ය ඉරේෂා හරිශ්චන්ද්‍ර බීබීසී සිංහල සේවයට ප්‍රකාශ කළාය.

”පසුගිය දිනවල අලුතෙන් ජීව විශේෂ ගණනාවක් සොයා ගත්තේ මේ අවශේෂ වනාන්තර කියලා හඳුන්වන පරිසර පද්ධති වලින්. ලංකාවට අවේණික ජීවින් විශාල ප්‍රමාණයක් මෙම වනාන්තර ආශ්‍රිතව ජීවත් වෙනවා. ස්ථානීය ආවේණිකත්වය හෙවත් Point Endemism කියන තත්ත්වය පෙන්නුම් කරන, විශේෂ ස්ථානවල පමණක් ඉන්න විශේෂ රාශියක් මෙම ප්‍රදේශ තුළින් හමුවෙලා තියෙනවා.” යනුවෙන් ඇය පැවසුවාය.

ආචාර්ය ඉරේෂා හරිශ්චන්ද්‍ර පෙන්වා දෙන්නේ අවශේෂ වනාන්තර පරිසර පද්ධති විනාශ වීම තුළ පරිසරයේ වායු සංතුලනය සහ ජල පෝෂක සිදීයාම වැනි කරුණු පිළිබඳ නිතර කතා කළ ද එමගින් ප්‍රවේණි විවිධත්වයට වන බලපෑම සම්බන්ධයෙන් බොහෝ දෙනා අවධානය යොමු නොකරන බවය.

”මෙවැනි පරිසර විනාශ වුණොත් වාසස්ථාන අහිමිවීම වගේම වාසස්ථාන කුට්ටිකරණය [වාසස්ථාන හුදෙකලා වීම] කියන ක්‍රියාවලිය සිද්ධ වෙනවා. එවිට සතුන්ට අභිජනනය සඳහා අවස්ථා සීමා වීම තුළ ජාන ගලනයට බාධා වෙන නිසා ගහනයක තියෙන වටිනා ලක්ෂණ සම්පූර්ණයෙන් තුරන් වෙන්න පුළුවන්. මේ වගේ තත්ත්වයක අවසානයේ සිද්ධ වෙන්නේ එම සත්ත්ව ගහනය වඳ වී යෑමයි.” යනුවෙන් ඇය වැඩිදුරත් සඳහන් කළා ය.

05/2001 චක්‍රලේඛය අහෝසි වීම තුළින් වර්තමානයේ මධ්‍ය කදුකරය ආශ්‍රිතව සිදුවන කොටි මිනිස් ගැටලුව පවා ඉදිරියේදී තවත් උග්‍ර වියහැකි බව පරිසරවේදී සෙතිල් මුහන්දිරම් පවසයි.

”කඳුකර කොටීන් බොහෝ වෙලාවට ජීවත් වෙන්නේ සහ ගොදුරු බිම් ලෙස යොදා ගන්නේ මේ අවශේෂ වනාන්තර. බොහෝ දෙනා පහුගිය කාලේ කතා කරපු කළු කොටියා පවා බොහෝ දුරට වාසස්ථාන කරගෙන හිටියේ මේ ශේෂ කැලෑ. මේ කැලෑ විනාශ වීම තුළ ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන සහ ආහාර අහිමිවී යාම තුළ උන් තව තවත් තේ වතු කරා පැමිණෙන්න පුළුවන්. ඒක මේ සතුන්ගේ වගේම මිනිසුන්ගේ ජීවිත වලටත් තර්ජනයක්.” යන්න ඔහුගේ අදහස වී තිබේ.

වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන්ගේ වෘත්තීය සංවිධානයක් වන ‘වන සම්පත් සංරක්ෂකයිනේ වෘත්තීය සංවිධානය’ ද මේ සම්බන්ධයෙන් විෂය භාර අමාත්‍යවරයාගේ හා ජනාධිපතිවරයාගේ අවධානයට කරුණු ඉදිරිපත් කර ඇත.

”මේකෙන් වෙන්න පුළුවන් හානිකර තත්ත්වය ගැන අපි දැනටමත් බලධාරීන්ට දැනුම් දීලා තියෙන්නේ. මේක ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරු සහ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අතර ගැටලුවක් නෙමෙයි. වනාන්තරවල ආරක්ෂාව පිළිබඳ ගැටලුවක් මෙතැනදී මතුවෙලා තියෙන්නේ.” යනුවෙන් ඔහු කියා සිටියේය.

5/2001 චක්‍ර ලේඛය අවලංගු කිරීම සම්බන්ධයෙන් වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ කැමැත්තක් නොමැති බව බීබීසී සිංහල සේවය කළ විමසීමකදී වන සංරක්ෂණ අධ්‍යක්ෂ ජෙනරාල්වරයා ද පැවසීය.

මේ අතර 5/2001 චක්‍ර ලේඛය අවලංගු කිරීම සහ පසුගිය දිනවල දැඩි කතාබහකට ලක් වූ MCC ගිවිසුම අතර සම්බන්ධයක් ඇති බවට ද අදහස් පළ වේ.